احمد توکلی: فساد اقتصادی در دولت روحانی تعمیق شد

توکلی گفت: چون برخورد با فساد اقتصادی در دولت خیلی جدی نیست به نظرم تعمیق یافته است. 

به گزارش مشرق، پایش‌های اجتماعی جامع از سراسر ایران نشان می‌دهد یکی از دردهای اصلی مردم، اقتصاد و درمان فوری آن در رفع نابرابری‌های اجتماعی است. برخی نقطه عطف انتخابات 29 اردیبهشت را در جلب رضایت افکار عمومی برای حل مسائل اقتصادی می‌دانند. «احمد توکلی» از چهره‌های منتقد راهکارهای لیبرالی برای اقتصاد ایران معتقد است فساد دامنگیر در کشور هم «سیستماتیک» است و هم «شبکه‌ای».

وی معیار واقعی رفع مشکلات اقتصادی را در عمل به راهکارهایی می‌داند که دست‌های این فساد گسترده را از دامن اقتصاد ایران آرام آرام بردارد، دقیقا برعکس مسیری که در دولت یازدهم طی شد: «فساد در 4 سال اخیر تعمیق شده است».

تصدی وزارت کار دولت اول زمان جنگ، کاندیداتوری در مقابل 2 رئیس‌جمهور مستقر در سال‌های 72 و 80 با محوریت شعار عدالت اجتماعی، یک دوره نمایندگی مردم بهشهر و 3 دوره نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با فعالیت‌های عدالتخواهانه، هم‌اکنون توکلی را به این نتیجه رسانده که در قالب یک سازمان مردم‌نهاد به نام «دیده‌بان شفافیت و عدالت» برای بهبود شرایط اقتصادی با فساد به عنوان  بزرگ‌ترین مانع رشد اقتصادی ایران مبارزه کند.

وی در این گفت‌وگو از شرایط سخت اقتصاد در بند ایران صحبت کرد و از اینکه دولت برای دستیابی مجدد به کرسی ریاست‌جمهوری تغییری در سیاست‌های غلط گذشته نداده ابراز تاسف کرد: «دولت در حال توجیه است نه توضیح».

 در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری توجه به مسائل اصلی کشور یعنی فساد و مشکلات اقتصادی روزافزون شده است؛ هم از جنبه سلبی و هم از لحاظ ایجابی و ارائه راه‌حل برای کم کردن بار مشکلات اقتصادی مردم، مفهوم «فساد اقتصادی» که اخیرا شما مطرح کردید مهم است؛ نخستین سوال ما این است که مردم رای‌دهنده و افراد انتخاب‌شونده باید برای حل این پدیده به چه مسائلی توجه کنند؟ آیا حل فساد گریبانگیر اقتصاد ایران دفعی است یا تدریجی و چه شعارهایی برای رفع مشکلات کشور باید واقعی محسوب شود؟

وقتی بنده مساله «فساد سیستماتیک» را در رسانه‌های کشور مطرح کردم، عده‌ای مخالف بودند، چرا که تصورشان این بود من می‌گویم همه سیستم فاسد است؛ این تصور هم به دلیل تعریف علمی فساد سیستماتیک درست نیست و هم به دلیل تحلیل‌هایی که خودم داشتم. فساد سیستماتیک معنایش آن است که در وضعیتی قرار می‌گیریم که دستگاه‌های مسؤول مبارزه با فساد و ناظر بر سلامت سیستم، درست عمل نمی‌کنند و خودشان به درجاتی آلوده می‌شوند، بهترین دلیل اینکه ما می‌گوییم همه سیستم فاسد نیست، آن است که ما می‌توانیم حرف بزنیم و سیستم ما را نمی‌خورد و معلوم می‌شود که همه سیستم فاسد نیست. من می‌خواستم توجه مسؤولان موثر را به این نکته جلب کنم که خیال نکنند فساد یک مساله نقطه‌ای است و می‌توانیم به آن هجوم ببریم و آن را حل کنیم. به طور مثال جایی آتش گرفته و ما آب می‌‎ریزیم و خاموش می‌کنیم ولی وقتی جایی مستعد آتش‌سوزی است و آتش نقطه به نقطه بالا می‌رود، ممکن است به یک باره همه جا آتش بگیرد.

پس حل آن دفعی نیست، حل دفعی برای زمانی است که یکی و دو مورد تازه ایجاد شده، مانند اوایل انقلاب که می‌شد کاری انجام داد. در این شرایط مردم به دستگاه‌های رسمی که نمی‌توانند وظایف‌شان را بخوبی انجام دهند، اعتمادشان کم می‌شود.

 تکلیف افکار عمومی چیست؟

چون معمولا قضاوت‌های عموم کلی‌گرا و عام‌گراست می‌گویند همه‌شان دزد هستند و الفاظی به کار می‌برند که ناشی از فاسد بودن کل سیستم می‌شود، وقتی یک میکروبی وارد بدن انسان و انسان دچار تب و لرز می‌شود، اگر بدن کار دفاعی خودش را خوب انجام دهد، بدن خوب می‌شود ولی وقتی گلبول‌های سفید کار خودشان را بخوبی انجام نمی‌دهند، بدن خوب نمی‌شود و آسیب هم می‌بیند. حالا خوشبختانه بحث فساد سیستماتیک بین مسؤولان مورد قبول واقع شده و همین باعث شد یک قدم جلو برویم و مسؤولان متوجه شدند نمی‌توان با یک فساد سیستماتیک، غیر از روش سازمان‌یافته مقابله کرد.

وقتی ما تب می‌کنیم علامت یک مبارزه در داخل بدن ما است، اگر تب و درد نبود چه؟ نشان می‌دهد یا مبارزه بدرستی صورت نمی‌گیرد یا به ما خبر نمی‌دهد که با دارو به کمک آن برویم و در این شرایط باید یک سیستم هشداردهنده‌ای فراتر از حد معمول باشد و دستگاه‌ها نیز بپذیرند که از خودشان شروع کنند. این سیستم هشداردهنده، رسانه‌ها و نهادهای مدنی هستند که آزادی عمل بیشتری دارند و دیگر نگاه حزبی و سیاسی ندارند، البته متاسفانه برخی رسانه‌ها این نگاه را دارند ولی در هر صورت می‌توانند هشداردهنده باشند.
وضعیت فعلی کشور در موضوع فساد چگونه است؟

فساد در کشور نه تنها سیستماتیک، بلکه شبکه‌ای است؛ شبکه‌ای یعنی اینکه وقتی به یک نقطه دست می‌زنید، چون حلقه‌های فساد به صورت زنجیره به هم متصل هستند، از 10 نقطه صدا بلند می‌شود و می‌گویند «همه چی در حال بهم ریختن است»، «امنیت به خطر افتاده»،  «سرمایه فرار می‌کند»، «آبروی افراد محترم می‌رود»، «چرا آبروی مومن را می‌ریزید» و... این صداها به هم کمک و گوش‌ها را پر دستگاه‌های مرتبط را فشل می‌کنند و در نتیجه فاسد راحت‌تر حرکت می‌کند و راحت‌تر هم از خودش دفاع می‌کند و به وسیله سیستماتیک کردن فساد قدرت حرکت خودش را بالا می‌برد، چرا که می‌تواند افراد مختلف را در جاهای مختلف بخرد.